VAI TRÒ CỦA DÒNG CHẢY TRONG AO NUÔI TÔM THẺ CHÂN TRẮNG THÂM CANH
Dòng chảy là “chìa khóa” để duy trì môi trường ao nuôi tôm khỏe mạnh và ổn định. Việc tạo dòng chảy giúp nâng cao hiệu quả nuôi tôm rõ rệt: nước sạch hơn, nhiều oxy hơn, tôm mau lớn và ít bệnh.
Dòng chảy là sự lưu thông của nước trong ao nuôi tôm thẻ chân trắng, nó đóng vai trò rất quan trọng để duy trì môi trường sống khỏe mạnh cho tôm. Trong tự nhiên, tôm thường sống ở vùng nước có dòng chảy lưu thông.
Còn trong ao nuôi, thay vì để nước ao đứng yên, người nuôi tạo ra dòng nước luân chuyển khắp nhờ các thiết bị cơ học như quạt nước hoặc máy sục khí. Kết quả là nước trong ao luôn được khuấy động nhẹ nhàng, không còn chỗ nước “tù” ở các góc ao. Bà con có thể hình dung dòng chảy như việc biến ao nuôi thành một “dòng sông nhỏ” – nước liên tục lưu thông thay vì ao tù đọng.
Dòng chảy đem lại nhiều lợi ích cho môi trường ao nuôi tôm thẻ chân trắng. Dưới đây là những lợi ích chính mà bà con có thể thấy rõ khi ao có dòng chảy liên tục.
Thứ nhất, phân hủy chất thải, giữ ao sạch sẽ. Nước luôn lưu thông sẽ cuốn phân tôm và thức ăn thừa không để lắng tụ ở những “góc chết” trong ao. Chất thải được gom về một chỗ, giúp vi sinh vật phân hủy hiệu quả hơn và người nuôi dễ xử lý (ví dụ: dùng ống xi-phông hút chất bẩn). Nhờ đó đáy ao sạch hơn, giảm khí độc tích tụ và môi trường nước trong lành hơn.
Thứ hai, cung cấp oxy và phân phối đều khắp ao. Dòng chảy giúp tăng cường oxy hòa tan trong nước. Khi nước di chuyển, bề mặt nước được khuấy động liên tục làm tăng diện tích tiếp xúc với không khí, nên nhiều oxy từ không khí khuếch tán vào nước hơn. Đồng thời, dòng nước luân chuyển sẽ phân tán lượng oxy đó đều khắp ao từ tầng mặt xuống tầng đáy. Nhờ vậy, tôm ở mọi vị trí trong ao đều có đủ oxy để hô hấp. Oxy dồi dào còn giúp vi khuẩn phân hủy chất hữu cơ nhanh hơn, giải phóng khí độc (như khí NH₃, H₂S) ra khỏi nước.
Thứ ba, tránh phân tầng nhiệt, môi trường đồng đều. Trong ao đứng yên, nước thường bị phân tầng nhiệt độ – nước tầng mặt ấm hơn còn tầng đáy lạnh, thiếu oxy. Dòng chảy liên tục giúp trộn đều nước, giảm hiện tượng phân tầng nhiệt trong ao nuôi. Nhờ nước được đảo đều, các yếu tố môi trường như nhiệt độ, pH, độ mặn cũng tương đối đồng nhất từ trên mặt xuống đáy ao. Điều này tạo môi trường ổn định hơn cho tôm, tránh tình trạng tôm bị “sốc” do tầng nước thay đổi đột ngột (đặc biệt sau những cơn mưa lớn hoặc nắng nóng kéo dài).
Thứ tư, tôm hoạt động khỏe mạnh, tăng trưởng tốt. Tôm thẻ chân trắng ưa thích nước chảy hơn là nước tù đọng. Khi có dòng nước lưu thông, tôm sẽ tích cực bơi lội, hoạt động nhiều hơn, nhờ đó khỏe mạnh hơn và tiêu hóa thức ăn tốt hơn. Dòng chảy còn giúp phân tán đều thức ăn, khoáng chất trong ao, con tôm nào cũng tiếp cận được nguồn dinh dưỡng. Nhờ khỏe và hấp thu dinh dưỡng hiệu quả, tôm lớn nhanh, tỷ lệ chuyển hóa thức ăn cải thiện. Đặc biệt lưu ý, khi ao có dòng chảy vòng tròn, hãy đặt máy cho ăn ở phía đầu dòng (ngược chiều gió/quạt nước) để thức ăn được cuốn trôi đều khắp ao, tôm ở mọi vị trí đều tiếp cận được. Tránh đặt máy ở “góc chết” nơi nước ít lưu thông vì thức ăn sẽ lắng đọng, dễ ô nhiễm đáy. Chiều cao phễu rải nên cách mặt nước 30 – 50 cm để hạt thức ăn rơi và kịp được dòng nước kéo đi, không tập trung ngay dưới máy. Nếu dùng nhiều máy cho ăn, hãy chia đều theo vòng dòng chảy, điều chỉnh lượng rải từng máy theo mật độ tôm khu vực đó (chỗ tôm tập trung nhiều gần quạt nước có thể tăng nhẹ). Lưu ý đồng bộ thời gian chạy quạt nước và cho ăn: quạt phải hoạt động trong suốt và sau khi rải để thức ăn lan tỏa tốt, hạn chế thất thoát và ô nhiễm.
Thứ năm, hạn chế dịch bệnh. Môi trường nước được luôn sạch và giàu oxy sẽ làm tôm ít bị stress, tăng sức đề kháng tự nhiên. Bệnh hại cũng khó bùng phát hơn trong điều kiện nước lưu thông tốt. Thực tế cho thấy ao có quạt nước tạo dòng chảy giúp tôm khỏe, ít nhiễm bệnh, giảm hẳn các vấn đề như tôm bị đỏ thân, đốm trắng, đục cơ do thiếu oxy. Nước lưu thông cũng cuốn mầm bệnh, khí độc ra khỏi nơi tôm sinh sống, góp phần giảm thiểu nguy cơ dịch bệnh trong ao nuôi.
Tóm lại, dòng chảy là “chìa khóa” để duy trì môi trường ao nuôi tôm khỏe mạnh và ổn định. Việc tạo dòng chảy giúp nâng cao hiệu quả nuôi tôm rõ rệt: nước sạch hơn, nhiều oxy hơn, tôm mau lớn và ít bệnh. Bà con nuôi tôm thẻ chân trắng nên quan tâm đầu tư các hệ thống tạo dòng chảy (như quạt nước, sục khí) và áp dụng thiết kế ao phù hợp. Khi nước trong ao luôn luân chuyển, đàn tôm sẽ phát triển tốt, giảm rủi ro dịch bệnh và mang lại vụ mùa bội thu cho người nuôi.
Tác giả: Th.S Trần Văn Nhiên
Phòng Kỹ Thuật - Công Ty TNHH Thuỷ Sản Tâm Việt
Chúc bà con có vụ nuôi thành công./.
